Buổi diễn kết thúc cùng lễ trao giải, kéo dài đến tận 5 giờ chiều. Phần múa đoạt nhì, mỗi được thưởng một cây bút máy. Trời đông mau tối. Bước Cung Văn hóa, xung quanh chìm bóng tối. Chú đứng đèn đường vẫy tay: "Đến đây lấy nào!". cùng nhóm ùa Một lát bước với vầng đẫm mồ hôi, trên tấm ảnh. Dưới ánh đèn lại rồi kết luận: "Ảnh chụp x/ấu quá, mất mười rồi". đề nghị: trả lại đi, đắt thế". tức nhét túi: "Người ta tráng rồi, làm sao Về làng, ai cũng khen đẹp. "Bối trang xinh phản bác: "Chụp không đẹp! Khi diễn còn xinh hơn. trăm nổi bật nhất". Phát hiện đứng sau lưng, tức nghiêm mặt: "Chỉ tốn một lần này Từ chuyên tâm hành, chưa?". Đến lớn lên, mới nhiều cũng thế. Họ ít học, bật mưu sinh. Cha chưa từng lộ yêu cũng khó cách, hoặc ngại ngùng thể hiện tình cảm với con cái. Tình yêu viên kẹo lẫn vụn thủy tinh, thật cẩn thận kẻo nhớ nỗi đ/au quên mất vị ngọt đằng sau. Thực cũng thế. muốn nói: ơi, giờ con nỗi khổ rồi. thật giỏi. đưa ngôi này. cũng không thốt lời. Chiếc váy diễn quá dúa, đành được treo trang trọng tủ. Mỗi mùa nắng gắt, lại đem giặt phơi, lẩm bẩm: "Đúng nói, mặc được một lần...". Buổi diễn ấy đổi tôi, cả nhận dù cố gắng thế nào trên mảnh quê nghèo cũng chẳng thể đổi đời. Vùng nhiều tre, ông chủ muốn mở xưởng chế biến thúc trường tư thục huyện, còn xin việc ở xưởng lo lắng: "Trường nhiều bạn giỏi lắm, tích con liệu đủ?". quát: "Thử mới biết! Kim Ngọc Phân không bại!". xôn "Bả ấy nghĩ gì? Bối cũng chẳng xuất sắc, lại đòi hai. Tiền ở mỗi hai trăm, lấy đâu ra? óc vấn đề rồi, tốn công con gái rồi cũng sang nhà chồng". cười nhạo: năm lấy cớ đại để từ hôn, chẳng là chưa quên được Thanh Sơn nhà ta. Giờ đòi đưa học, chắc là muốn đó Thanh được trường huyện, đổi tên Bố còn hơn: "Mẹ mày nóng cục than, trừ phi gả thằng nào không vợ được bốn con trai, chứ ai Bảo đừng tái hôn với mãn ông ta suýt làm nôn cả cơm. đấu tranh danh dự. Không còn m/ua nhiều sách bài tập. tập trung từng câu thầy giáo hạn, nhiều hỏi bài còn sai. đường vấn chật hẹp, gai góc, cũng xin xưởng tre chưa tốt nghiệp tiểu học. Tưởng bỏ cuộc, nào ngờ m/ua mấy cuốn sách về tính "Trông cái mày hưởng phúc cũng khó, nỗ Đêm làm bài, ngồi bên đọc sách. chữ không biết, vừa đọc vừa tra từ điển. Dân chế giễu sau lưng: "Muốn ki/ếm phố thì rửa quét làm osin. Vào xưởng tre làm gì? Ngày ngày ôm sách chữ nghĩa được mấy?". châm "Đàn an phận làm ruộng, cứ mộng hão huyền. May Thanh Sơn li dị nó". Một ngày oi ả. Chiếc xe bảy chỗ chở mười lăm chen chúc đó. tuyển trường Thành, tiếp phỏng vấn xưởng Tiễn đến cổng trường, vỗ vai tôi: "Họ nghĩ ta không làm được, ta làm thấy! Bối, đừng sợ!". Quạt quay vù vù, bàn ướt đẫm. Lời chế nhạo câu "không bại" văng bên tai. hít sâu, bắt làm bài. ơi! Kim Bối không bỏ đi! Thi xong về làng, hàng nhau đời: "Học tốn kém lắm, cháu đâu minh xuất chúng? Chi bằng xong hai làm dưỡng mẹ". "Khuyên cháu tái giá, con trai sau này nuôi". dùng tăm tre ngoáy răng: "Mẹ mày ngày ngày đọc sách cũng chẳng mô tê, xưởng tre vẫn không nhận. Các là phận chân lấm bùn, đòi Thanh Sơn nhà ta thị dân? Mơ giữa ban nộ: "Liên quan đến các bà? nhà các đâu!". Các xúm lại hỗn Đúng lúc đó, cuốc xuất hiện...