Tôi biết hoa huệ dại không ăn được cũng không uống được. Nhưng tôi chỉ cần nhìn ngắm nó một cách lặng lẽ như thế. Trái tim đầy rãnh sâu của tôi, dường như có thể được lấp đầy bởi hương hoa tỏa ra từ nó.
Chủ cửa hàng nhìn thấy tôi cẩn thận ôm hoa huệ dại, hỏi: “Sao lại muốn hoa huệ dại thanh khiết, mà không phải là hoa hồng nồng nàn sôi nổi?”
Tôi ngập ngừng một chút, nói: “Trước khi nở hoa, hoa huệ dại không khác gì cỏ dại, chỉ có hoa huệ dại tự biết rằng nó là một bông hoa, khác với cỏ dại.”
Chủ cửa hàng mỉm cười: “Bé gái nhỏ tuổi như vậy mà thích hoa, thật không dễ.”
Tôi hiểu ý nghĩa trong lời nói của bà, càng hiểu sự đồng cảm dưới vẻ mặt dịu dàng của bà. Hầu hết những cô gái sinh ra ở nông thôn. Luôn bất công, luôn tê liệt.
Bà nói: “Mười cân lạc sao cũng đổi được năm đồng, bông hoa này coi như tôi tặng cháu, tôi lại cho cháu năm đồng nữa, cháu đi xe đến huyện xem đi, hoa ở đó đẹp hơn.”
Tôi hỏi: “Vậy cháu đi đâu xem hoa ạ?” Bà suy nghĩ một chút, đưa cho tôi một địa chỉ.
3
Trường Nữ sinh Hoành Câu.
Hôm nay đúng lúc trường nữ sinh nghỉ học.
Tôi đứng bên ngoài hàng rào sắt của trường, vươn cổ nhìn vào trong tìm ki/ếm.
Tìm ki/ếm những bông hoa đẹp hơn mà chủ cửa hàng đã nói.
Chỉ là nhìn qua, tôi chỉ thấy những bụi cây xanh mướt và cây ngô đồng.
Tôi nhìn bông hoa huệ dại trên tay, đưa nó cho bác bảo vệ.
Tôi nói: “Cháu muốn vào xem hoa, cái này có thể dùng để trao đổi không ạ?” Bác bảo vệ nhìn hoa, lại nhìn tôi, cười nói: “Không cần, cháu vào đi.”
Tiếp đó.
Cổng sắt mở toang.
Tôi bước vào khuôn viên trường.
Nơi đây khác với trường tiểu học của tôi, tòa nhà ở đây cao hơn, ánh sáng rộng rãi hơn.
Trên tường khắc toàn những người phụ nữ vĩ đại: Marie Curie, Florence Nightingale, Margaret Thatcher, Võ Tắc Thiên, Vương Chiêu Quân, Tống Khánh Linh, Đặng Dĩnh Siêu, Đồ U U, Dương Giáng, Trương Ái Linh…
Và ở cuối những bức tượng nhân vật này, trên bảng tuyên truyền, viết một đoạn văn như thế này:
“Tôi sinh ra là núi cao chứ không phải suối nhỏ, tôi muốn trên đỉnh muôn trùng núi nhìn xuống những rãnh sâu tầm thường. Tôi sinh ra là người tài chứ không phải cỏ rác, tôi đứng trên vai những người vĩ đại coi thường kẻ hèn nhát thấp hèn.”
Tôi cẩn thận và lặp đi lặp lại đọc nhỏ đoạn văn này.
Ngẩng đầu lên, nhìn bốn chữ lớn “Hoành Câu Nữ Cao”.
Đầu óc tôi bỗng nhiên minh mẫn, bỗng nhiên nảy nở.
Từ miệng bác bảo vệ, tôi biết được trường nữ sinh này không cần học phí.
Nếu khó khăn trong cuộc sống, hãy dùng thành tích để chứng minh bạn xứng đáng được hỗ trợ.
Tôi khao khát, mong đợi.
Trái tim, vào lúc đó, đã định.
Tôi coi bất kỳ cuốn sách nào mình có như bảo vật.
Tôi coi bất kỳ dòng chữ nào mình gặp như châm ngôn cuộc đời.
Khắp các ngóc ngách làng quê, đều dán những khẩu hiệu tuyên truyền thuộc thời đại đó.
Tôi, người chưa từng ngẩng đầu nhìn, dưới sự cảnh tỉnh của những khẩu hiệu này, ý thức tỉnh ngộ cũng ngày càng mạnh mẽ.
“Hãy nghĩ về Hoa Mộc Lan thời xưa, ai bảo nữ tử không bằng nam!”
“Phát huy phong thái nữ anh hùng, thể hiện sức hấp dẫn văn minh!”
“Con gái vô tội, phụ nữ vô tội, không ai có thể tước đoạt quyền được sống của chúng ta!”
“Tất cả con gái đều nên theo đuổi tự do cá nhân thuộc về mình!”
“Họ không nên bị vật hóa, bị thấp hèn hóa, bị phụ thuộc hóa!”
“Tiếp nhận giáo dục tham gia thi đại học, mới có thể đứng cao nhìn xa!”
4
Tốt nghiệp tiểu học, tôi mười sáu tuổi.
Trong làng, không ít cô gái tuổi tôi đã bị ép đến nhà người con trai sinh con.
Chị Xuân Linh nhà bên cạnh tôi là một ví dụ như vậy.
Chị ấy sinh ra xinh đẹp, tươi tắn, những người con trai trong làng tranh nhau đến cầu hôn.
Thậm chí đưa cho nhà chị một vạn đồng tiền sính lễ.
Còn tôi, trong kỳ thi lên cấp hai, đứng đầu cả làng.
Bố mẹ lấy đó làm điểm nhấn, với những người con trai đến cầu hôn mở miệng đòi hỏi, cũng muốn một vạn đồng tiền sính lễ.
“Tiện Nữ học giỏi, làm việc khỏe, sao cũng đáng một vạn đồng.”
“Đừng nghĩ đến trả giá, Tiện Nữ phải có nhiều tiền như vậy.”
“Xuân Linh có thể có một vạn đồng, Tiện Nữ cũng phải có.”
Mẹ tôi và bà tôi tranh đấu cả đời, nhưng trong việc này, lại hiếm hoi hòa hợp thống nhất.
Nhưng dù họ có khen ngợi tôi giỏi giang thế nào với bên ngoài, cũng không có người con trai nào muốn đưa một vạn đồng cưới tôi về.
“Tiện Nữ có giỏi đọc sách đến mấy, cũng chỉ là tốt nghiệp tiểu học, có giỏi thì bảo nó thành sinh viên đại học đi.”
“Với thân hình g/ầy gò của Tiện Nữ, đừng nói sinh đẻ, biết đâu còn là một đứa bệ/nh tật. Một vạn đồng, các người đi cư/ớp tiền đi, b/án con gái cái gì vậy.”
Dân làng chê trách mẹ tôi và bà tôi.
Mẹ tôi và bà tôi mất mặt, từ đó dẹp bỏ “hôn sự” của tôi.
Nhưng khi tôi về nhà, họ đ/á/nh tôi một trận.
Đánh thì đ/á/nh, đ/au thì đ/au.
Rốt cuộc tôi không lấy chồng.
Tôi suôn sẻ bắt đầu sự nghiệp trung học của mình.
Lúc này Chung Gia Bảo đã lên lớp chín, đúng lúc thi tốt nghiệp cấp hai.
Tôi nhìn thấy hộp bút mới của anh ấy, cặp sách mới, quần áo mới… và bất kể đổi thế nào, bài tập sau giờ học vẫn giữ nguyên mới tinh.
Anh ấy chán học, dưới sự cưng chiều của bố mẹ và bà, đặc biệt gh/ét tuân theo sự sắp xếp của giáo viên trong trường.
Nhưng những người thân hiểu tầm quan trọng của giáo dục vẫn sẽ khuyên bảo anh ấy một cách khổ tâm:
“Thi đậu đại học, trở thành niềm tự hào của cả làng không tốt sao?”
“Học hành chăm chỉ, tốn tiền mời giáo viên đến nhà dạy thêm cũng được.”
“Cháu thi đậu, bà sẽ lấy tiền dành dụm ra, m/ua cho cháu một chiếc điện thoại, sau này cháu lên trung học nội trú, chúng ta cũng dễ liên lạc.
Họ cũng nghe nói, đứa trẻ nhà ai học trung cấp, ở ngoài làm kỹ thuật viên, một tháng mấy nghìn.
Họ càng nghe nói, đứa trẻ nhà ai thi đậu đại học, đến thành phố lớn, m/ua xe lại m/ua nhà.
Họ rất rõ sự lạc hậu của nông thôn, muốn xuất đầu lộ diện, chỉ có con đường học hành.
Họ biết hết mọi thứ.
Chỉ là, không muốn cho tôi biết.
Lời nói của họ với tôi, chỉ có:
“Con gái đọc sách để làm gì, rồi cũng gả cho người khác.”
“Học xong cấp hai, cấp ba đừng nghĩ nữa, cầm bằng tốt nghiệp cấp hai gả đi là được.”
“Thật sự không ai muốn, thì đi làm công nhân trong nhà máy, mỗi tháng gửi tiền về nhà.”
