Thực ra, làng cách thị trấn không xa lắm. Nhà nước đã cấp kinh phí làm đường, việc đi lại thuận tiện nên từ lâu chúng tôi đã không cần phải vượt núi băng sông. Nhưng tôi vẫn gật đầu với lời dặn của bà ngoại, sợ sau này không còn cơ hội đền đáp cho đứa cháu gái của bà.
Lúc ấy, tôi chưa hiểu hết ý nghĩa của hai chữ 'núi đồi'.
3
Tôi không phụ lòng mong mỏi và những giọt nước mắt của bà. Với thành tích đứng đầu toàn trường, tôi thi đậu vào trường cấp ba duy nhất của huyện, cũng là cô gái duy nhất trong làng theo học THPT. Khi tốt nghiệp, giáo viên hỏi tôi bí quyết đạt điểm cao. Tôi thành thật đáp: 'Bà ngoại bảo, không chăm học sau này em chỉ còn cách lấy chồng trong làng.'
Những bạn học cũ của tôi đều bị giữ lại nhà. Vì năm vào cấp ba trùng mùa thu hoạch. Lúa ngô chín vàng cả cánh đồng, họ phải ở nhà phụ gặt hái. Duy chỉ có bà ngoại không bắt tôi làm việc gì. Bà xoa đầu tôi, bảo đôi tay này sinh ra là để cầm bút. Bà dán giấy khen của tôi lên tường, mỗi ngày hiên ngang dạo bước trong làng với dáng đứng thẳng như cây tre. Gặp ai cũng giơ ngón cái khoe khoang: 'Cháu gái bà năm nay đỗ nhất trường đấy!'
Mấy người phụ nữ chỉ lườm qua một cái. Vừa nhặt rau dại, họ vừa bàn tán xem con trai nhà ai tè xa hơn, thằng bé nào nghịch ngợm hơn. Hôm sau, bà gọi điện cho bố mẹ tôi, bắt họ đón tôi về thành phố. Bà nói: 'Con bé dù sao cũng là m/áu mủ của hai đứa, bỏ mặc nó ở quê mười mấy năm đủ rồi. Giờ nó đỗ trường tốt, ít nhất mày cũng phải ăn cùng con một bữa cơm chứ.'
Mẹ tôi miễn cưỡng xuống đón. Trước khi lên xe, bà còn bắt tôi chùi sạch đất dính dưới đế giày kẻo làm bẩn thảm. Ngôi nhà thành phố rộng thênh thang, mẹ mời mấy người bạn tới dùng bữa. Những bà cô tóc uốn xoăn bồng bềnh đưa mắt ngắm nghía tôi. Một người cười nhẹ: 'Nghe mẹ cháu kể cháu học giỏi lắm, toán được điểm tối đa. Con gái mà giỏi khoa học tự nhiên hiếm thật đấy.'
Tôi gật đầu. Chỉ vì lời thầy dạy toán nói 'con gái học toán lý hóa dở lắm', tôi quyết chứng minh mình cũng có thể đứng đầu. Mỗi lần thầy hỏi bài mấy bạn nam, tôi lại giơ tay thật cao chất vấn: 'Thưa thầy, em là con trai sao?'
Mẹ tôi nhăn mặt đẩy tôi sang một bên: 'Nó học tạm được, chứ đâu so được với con trai cô. Năm sau thằng Hải thi đại học đúng không? Thi đỗ thủ khoa Thanh Hoa, nhận giấy báo nhập học thì chị sẽ lì xì to nhé!'
'Thanh Hoa dễ đâu vào đấy. Cô biết tỉnh mình cạnh tranh khốc liệt thế nào rồi. Nếu nó đỗ được, vợ chồng tôi về già nhờ con mà sung sướng. Làm cha mẹ khổ mấy cũng vì con cái thôi. Đợi nó tốt nghiệp xong lại lo m/ua nhà cưới vợ, đến khi bế được cháu đích tôn thì mới xong nhiệm vụ.'
Họ nói chuyện một hồi toàn chuyện trường danh tiếng, gia đình và con trai. Tôi như bóng m/a lặng lẽ lật cuốn sách hướng dẫn đại học dày như cục gạch. Thầy giáo nói trường tốt nhất xếp đầu tiên. Thanh Hoa và Bắc Đại chiếm trọn trang đầu tiên.
Người phụ nữ kia thấy vậy lại hỏi: 'Cháu muốn thi trường nào?'
Tôi buột miệng: 'Dạ Đại học Thanh Hoa ạ.'
Bà ngoại dạy, người không có chí hướng khác nào cá mắm ươn. Phải học thì phải chọn trường tốt nhất.
4
Không khí bữa ăn đông cứng trong chốc lát. Ánh mắt mẹ tôi lạnh băng đầy mỉa mai. Giọng bà the thé c/ắt ngang: 'Mày tưởng Thanh Hoa là nhà vệ sinh trong làng à? Đồ con gái con đứa mà đòi vào đấy?'
'Con gái thì sao?'
Tôi trừng mắt, điều đó càng chọc gi/ận bà. Bà đ/ập bàn đ/á/nh rầm. Người phụ nữ kia vội hoà giải: 'Có sao đâu. Không được thì như chị, lấy chồng là giáo sư đại học danh tiếng, cũng thành người trường top được một nửa.'
Bữa tối mẹ làm cả mâm hải sản. Tôi chưa từng ăn đồ có vỏ, chẳng ai dạy cách dùng. Khi định gắp miếng thịt gà trước mặt em trai, nó bỗng đứng phắt dậy nhổ nước bọt vào tô: 'Của tao hết! Cấm mày ăn!'
Tôi gi/ật mình làm đổ bát. Bố làm lơ, mẹ thì cười lau miệng cho nó: 'Của con hết, của con hết, không ai tranh đâu.'
Lần đầu tiên tôi thấy x/ấu hổ đến thế. Những ánh mắt xung quanh như quả núi đ/è nặng lên đầu. Mặt tôi nóng bừng như lửa đ/ốt. Cuối cùng mẹ lạnh lùng bảo: 'Trà My, em trai thích ăn gà, con ăn món khác đi. Nó còn nhỏ, con nhường em.'
Tôi cúi gằm mặt ăn vội bát cơm trắng đã hứng đầy thức ăn rơi. Bạn mẹ vội nói đỡ: 'Ăn nhiều rau vào. Rau này chị tự đi hái ở quê, tươi roj rói! Trên phố muốn cũng chẳng có.'
'Thích gì thì gắp tự nhiên.'
Tôi liếc nhìn đĩa rau dại. Sau núi nhà bà ngoại mọc đầy, toàn để cho gà vịt ăn. Tôi không hiểu sao cả mâm toàn món em trai thích, họ vẫn giả vờ hỏi tôi muốn ăn gì. Không biết nói gì, mẹ liền bảo với mấy cô là tôi nhút nhát, tính cách khép kín.
Lúc ấy tôi còn bé, nào hiểu mánh khoé người lớn. Chỉ nhớ những phong bì lì xì mấy cô đưa cho tôi và em trai dày mỏng khác nhau. Hai cái đùi gà to nhất, miếng cá ngon nhất đều dọn trước mặt nó. Em trai ăn vặt no căng, cơm thừa nửa bát nhưng liếm sạch các món chỉ để tôi không được đụng đũa.
Trước khi về, một người dì nói với tôi: 'Thực ra mẹ cháu lâu ngày không gặp, sau này về nhà ở nhiều sẽ thân hơn. Mẹ nào chẳng thương con gái út, trên đời đâu có cha mẹ không yêu con.'
Tôi lắc đầu. Tôi chỉ là đứa bé gái bị bỏ rơi ở quê chưa đầy ba ngày tuổi, suýt ch*t vì đói rét. Từ khi nhận thức được, tôi đã hiểu qua những lời châm chọc của dân làng:
